Chàng trai Croatia mang cà phê vỉa hè Việt Nam đến châu Âu

5h sáng cuối tuần, Matko Kmezic, 27 tuổi, dậy sớm chuẩn bị phin, cốc, sữa đặc, đá, rồi đẩy chiếc xe bán cà phê dạo ra công viên Oosterpark ở Amsterdam.

22:46 09/11/2025

Anh đỗ chiếc xe ba bánh và dựng bảng hiệu "Viet Drip cafe" với menu là những loại "thuần Việt" như cà phê sữa đá, bạc xỉu, cà phê muối và cà phê trứng. Khi đã có 5-7 người đứng đợi, anh bắt đầu để từng giọt cà phê robusta Việt Nam nhỏ xuống cốc, thêm sữa rồi phục vụ. Khách kéo ghế nhựa thấp, ngồi quanh xe và thưởng thức.

Một số người đi ngang ngạc nhiên hỏi: "Tại sao anh không phải người Việt mà lại bán cà phê Việt Nam?". Matko cười: "Bạn có cần phải là người Italy mới pha được espresso hay cappuccino không?".

"Những thắc mắc ấy từng làm tôi rất buồn", Matko nói.

Matko Kmezic sinh ra và lớn lên ở Zagreb, Croatia. Anh gặp vợ chưa cưới, một cô gái gốc Việt, khi cả hai 15 tuổi. Họ sống tại Amsterdam, nơi anh theo đuổi nghề vật lý trị liệu 5 năm qua.

Năm 2018, khi 20 tuổi, cặp đôi thực hiện ước mơ nghỉ học một năm (gap year) để sang sống tại Việt Nam. Matko ở ba tháng tại TP HCM và bảy tháng tại Hà Nội để trải nghiệm văn hóa, cải thiện tiếng Việt.

"Chuyến đi đã hoàn toàn thay đổi cuộc đời tôi", Matko nói. Anh không muốn sống như khách du lịch mà muốn trải nghiệm như người địa phương.

Ba ngày sau khi đến TP HCM, Matko thử cà phê sữa đá lần đầu. Anh gọi đó là sự "bùng nổ vị giác" với vị robusta đậm pha cùng sữa đặc. Nhưng hơn cả hương vị, anh ấn tượng với khung cảnh vỉa hè, nơi mọi người ngồi ghế nhựa, xung quanh là tiếng cười nói và dòng xe tấp nập.

"Vỉa hè là nơi thời gian chậm lại", Matko mô tả. Anh thấy người Việt thường ngồi vỉa hè để thư giãn, trò chuyện, ngắm cuộc sống trôi qua dưới lòng đường. Dù xung quanh ồn ào, họ vẫn có cảm giác bình yên, khác hẳn châu Âu, nơi người ta thường vội vã mua cà phê mang đi.

"Triết lý này thay đổi cách tôi nhìn cà phê và cả cuộc sống", chàng trai Croatia kể.

Trở lại châu Âu, Matko Kmezic bỗng thấy những ly espresso hay cappuccino trở nên "vô cùng nhạt nhẽo". Anh quyết định tự pha cà phê bằng chiếc phin mang từ Việt Nam. "Buổi sáng ở Amsterdam quá yên tĩnh và buồn tẻ. Tôi nghĩ mình thiếu sự ấm áp và năng lượng mà một ly cà phê ở Việt Nam mang lại", anh nói.

Hè 2024, cà phê đưa Matko trở lại Việt Nam. Anh được giới thiệu làm quen với Ysim, một thợ rang xay ở Buôn Ma Thuột. Cùng chung đam mê, Ysim đã truyền cho anh bí quyết và quy trình chế biến cà phê hạt.

Vài ngày sau, khi đang ở Đà Nẵng, trong đầu Matko nảy ra một bản kế hoạch kinh doanh "xuất khẩu văn hóa cà phê vỉa hè sang Hà Lan".

Trở về Amsterdam, anh thiết kế logo, mua xe, đăng ký kinh doanh và xin giấy phép. Ba ngày sau khi hoàn tất các thủ tục, quầy cà phê "Viet Drip" được khai trương tại công viên Oosterpark.

Ở "Viet Drip", Matko giữ nguyên cách pha như ở Việt Nam, dùng 100% hạt robusta do anh tự rang để giữ hương vị gốc. Đôi khi anh điều chỉnh độ ngọt theo yêu cầu, nhưng luôn ưu tiên sự nguyên bản.

"Tôi luôn muốn kết nối với Việt Nam vì nhớ đất nước này đến phát điên. Chiếc xe cà phê là cách mang một góc Việt Nam đến với tôi mỗi ngày", anh nói.

Những ngày đầu không dễ dàng. Amsterdam mưa gió thất thường, anh phải để xe ngoài trời, không điện, không chỗ trú nên khách kêu "uống cà phê mà quá vất vả". Anh cũng chỉ bán được cà phê đá trong hai tháng 8 và 9. Vào đông, trời lạnh, Matko không làm được đồ uống nóng nên phải tạm dừng bán hàng, lo lắng khách sẽ quên mình.

Sang mùa xuân 2025, "Viet Drip" hoạt động trở lại và may mắn là khách vẫn xếp hàng. Nhưng đông khách quá cũng làm khó Matko. Nhiều hôm anh thấy mình kiệt sức vì vừa bán cà phê buổi sáng, vừa làm vật lý trị liệu buổi chiều. Cuối cùng anh quyết định chỉ bán vào cuối tuần.

Thách thức lớn nhất là nhận thức của khách hàng. Nhiều người mong đợi một ly espresso, và ngạc nhiên khi anh nói không có. Matko phải giải thích về sự khác biệt của cà phê phin. Câu nói yêu thích của anh là "Cà phê Việt Nam nên uống chậm để tận hưởng hương vị và khoảnh khắc".

Giờ đây, người Amsterdam đã dần quen với phong cách uống cà phê Việt, đến quán ngồi ghế nhựa thấp, trò chuyện, kết nối, đôi khi được chủ quán dạy vài từ tiếng Việt. Anh muốn họ cảm nhận sự bình yên mà anh từng trải qua trên vỉa hè TP HCM.

Các du học sinh Việt Nam thường ghé qua và nói "hương vị này như ở nhà", khiến anh hạnh phúc.

Coen Van der Meijs, 25 tuổi, một khách hàng người Hà Lan, cho biết anh ngạc nhiên trước độ đậm và hương vị mạnh mẽ của cà phê Việt. Anh đã thử cà phê Việt Nam khoảng năm lần, trong đó thích nhất là cà phê muối, vị hơi mặn nhẹ, lạ và độc đáo.

"Tôi thích nhất ngồi ghế nhựa giữa công viên giống như được cảm nhận văn hóa Việt Nam khi tôi đến đó 6 năm trước", Coen nói.

Ngọc Ngân