Vì sao người Mỹ từ bỏ máy rửa bát?

Máy rửa bát dần biến mất khỏi thói quen hàng ngày của hàng triệu gia đình Mỹ, khi hơn 19% hộ có nhưng không sử dụng.

15:01 31/08/2025

Dù tỷ lệ hộ Mỹ sở hữu máy rửa bát tăng từ 67,5% năm 2015 lên gần 74% năm 2020 theo Khảo sát Nhà ở Mỹ (AHS), thói quen sử dụng lại đi theo chiều ngược lại. Số liệu của Cục Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA) cho thấy trong khoảng 80 triệu hộ có máy, gần 16 triệu hộ, tương đương 19%, hầu như không dùng trong cả năm. Báo cáo của ACEEE năm 2024 cho thấy khoảng 20% chủ sở hữu chỉ vận hành máy dưới một lần mỗi tuần.

Thời gian rửa kéo dài là nguyên nhân chính. Chuẩn liên bang yêu cầu tiết kiệm nước và điện khiến chu kỳ rửa tăng từ 1,5-2,5 giờ trước đây lên 2,5-4 giờ, theo Bộ Năng lượng Mỹ. Hiệp hội các nhà sản xuất thiết bị gia dụng Mỹ (AHAM), đơn vị chiếm hơn 90% thị trường, cho biết so với máy cơ bản, thời gian rửa tăng 12% ở cấp độ 2 và 37% ở cấp độ 3.

Quy định hiện giới hạn mỗi chu kỳ ở mức 5 gallon, gần 19 lít, và sẽ giảm xuống 3,3 gallon, khoảng 12,5 lít, từ năm 2027. Máy đời mới rửa sạch hơn nhưng người dùng phải chờ quá lâu, không phù hợp với các gia đình cần bát đĩa sẵn sàng cho bữa sáng hôm sau.

Thói quen ăn uống thay đổi cũng khiến máy rửa bát ít được sử dụng. Văn hóa gọi đồ ăn qua các ứng dụng làm số bát đĩa cần rửa giảm mạnh. Hiệp hội Nhà hàng Mỹ cho biết 75% doanh thu ngành hiện đến từ đơn mang đi và "drive thru" (lái xe đến lấy), trong đó hơn 60% người tiêu dùng, đặc biệt là giới trẻ, đã tăng tần suất đặt món trong năm qua. Khi bữa tối được giao trong hộp nhựa hoặc giấy dùng một lần, chiếc máy giá hàng nghìn USD trở thành món đồ đắt đỏ nhưng lãng phí trong gian bếp.

Ngay cả khi phải rửa bát, nhiều người cũng không còn coi đây là việc nặng nhọc. Mạng xã hội biến rửa tay thành hoạt động thư giãn, với video bọt xà phòng, tiếng nước chảy và những chai nước rửa chén thiết kế bắt mắt thu hút hàng triệu lượt xem.

Chi phí cũng là rào cản lớn. Một chiếc máy có giá từ 600 đến 1.200 USD, nếu hỏng bộ phận chuyên dụng phải trả thêm 200 đến 400 USD. Chi phí vận hành hằng năm dao động 60 đến 130 USD với máy tiết kiệm năng lượng và có thể lên tới 218 USD với mẫu cũ, tùy giá điện nước.

Trong khi đó, rửa tay không tốn chi phí thiết bị, cho kết quả ngay và dễ kiểm soát thời gian, nên ngày càng được ưa chuộng.

Sự rút lui lặng lẽ của máy rửa bát phản ánh ưu tiên thay đổi của người Mỹ. Thay vì mơ về hiệu quả tự động hóa như thời ngoại ô phát triển, họ chọn sự chủ động và tức thì trong nhịp sống đô thị. Máy rửa bát, từng là biểu tượng tiện nghi, nay dần nhường chỗ cho chiếc bồn rửa truyền thống.

Ngọc Ngân (Theo Yahoo Life)