Những người Mỹ 'than khóc' vì ông Trump

Nhiều người quen của tôi loay hoay tìm cách 'đối phó' với những chính sách của ông Trump.

14:39 23/04/2025

Trong vòng ba tháng nay, và cả thế giới ngày nào cũng được một cơn "náo loạn". Vì lý do nghề nghiệp, tôi được tiếp xúc với nhiều người trong các ngành nghề khác nhau và được nghe đủ thứ chuyện dở khóc dở cười.

Những người buôn bán và sản xuất các loại đồ gia dụng và những vật dụng tiêu thụ hàng ngày là tán loạn nhất.

Một người quen của tôi mở đầu một cuộc họp bằng cách kêu than về thuế má. Ông ấy nói rằng nguyên liệu thô để sản xuất ở công ty ông đều nhập từ Việt Nam và Trung Quốc. Với mức thuế mới thì ông không biết xoay xở như thế nào, nghe thật tội nghiệp.

Một người quen khác chuyên bán hàng trên các trang thương mại điện tử thì cao tay hơn. Ông ấy đã xoay xở mượn được một khoản tiền lớn từ ngân hàng và mạnh tay nhập hàng từ Trung Quốc để tích trữ, bây giờ có thể yên tâm ngồi nhìn những đối thủ trữ ít hàng hơn mà chèn ép họ.

Ở các bộ ngành liên bang, mọi chuyện rất buồn bã. Ngoài những người bị cắt giảm, nhiều người bắt đầu ra đi một cách tự nguyện. Những người đã đủ tuổi hưu thì họ tận dụng chương trình cho phép nghỉ làm và vẫn được trả lương thêm 9 tháng nữa (deferred resignation program), đại khái là tự dưng được trả thêm 9 tháng lương để nghỉ hưu sớm.

Một số thì đi ra làm ở lĩnh vực tư nhân, tất nhiên là họ giữ những vị trí có chuyên môn cao, rất đắt hàng trong thị trường làm việc. Nhiều người chán ngán tới mức đột nhiên đứng dậy giữa giờ làm, rồi quay lưng ra đi, chả buồn nói với ai điều gì, một lời chào cũng không có.

Đó là các kỹ sư, nhà khoa học làm việc ở Bộ Quốc phòng, họ chuyển sang các nhà thầu quân sự nhanh như gió. Các nhà khoa học ở Cục Thực Phẩm và Dược Phẩm (FDA) cũng vậy, họ luôn được các công ty dược phẩm dụ dỗ ra đi. Các luật sư cao cấp ở FBI và bộ Tư pháp cũng bị các công ty luật lớn "hốt" về.

Đối với một số ngành nghề, các vị trí trong chính phủ có lương khá thấp so với các vị trí tương đương ở lĩnh vực tư. Các kiểm định viên ở Cục Phát minh và Thương hiệu, vị trí đòi hỏi bằng cấp về kỹ thuật và khoa học, thường được trả lương vào khoảng một nửa so với các luật sư chuyên về luật phát minh ở lĩnh vực tư.

Điều tương tự cũng đúng với các vị trí đòi hỏi chuyên môn về khoa học, kỹ thuật, tài chính, luật pháp.

Chính phủ Mỹ chỉ thu hút những người này nhờ vào sự ổn định của nghề nghiệp. Trong chính phủ, nhân viên chỉ bị sa thải khi có sai phạm nghiêm trọng. Còn trong lĩnh vực tư, nhân viên có thể bị sa thải vì bất kỳ lý do gì hay không lý do gì cả. Chỉ có vài điều cấm chủ sử dụng lao động sa thải, như là cấm sa thải vì ly do chủng tộc, tôn giáo, giới tính, hay việc mang thai, sinh nở.

Vì vậy khi Elon Musk và đội ngũ DOGE của ông ấy bắt đầu sa thải nhân viên chính phủ, những người làm các vị trí không cạnh tranh sợ hãi và khóc lóc, còn những người có chuyên môn cao thì giận dữ.

Bây giờ, họ thản nhiên quay lưng ra đi. Người xưa có câu "sĩ khả sát bất khả nhục", nhưng "kẻ sĩ" trong chính quyền liên bang không muốn bị nhục mạ để nhận lấy mức lương thấp, nên họ đi thẳng.

Trong các cộng đồng thiểu số với nhiều người nhập cư thì mọi sự im ắng khác thường. Những bài viết ủng hộ ông Trump đăng trên các trang nhóm ở Facebook ngày trước thu hút khá nhiều bình luận, còn bây giờ im ắng. Dù là ủng hộ hay không, những người chưa nhập tịch Mỹ chỉ sợ mình nói gì đó khiến lực lượng ICE nhắm tới thì phiền.

Ngay cả những người đã có vẫn sợ hãi, họ sợ người thân của mình bị nhắm tới. Mà "sáng nắng chiều mưa", bây giờ ủng hộ ông ấy nhưng nhỡ ngày mai ông ấy thay đổi quan điểm mà mình ca ngợi sai thì thế nào? Vậy là kính nhi viễn chi, ai nấy đều im cho ổn.

Các nhà khoa học, đặc biệt là những người nghiên cứu trong lĩnh vực y tế, thì đang khốn khổ vì bộ trưởng Sức Khỏe và Dịch vụ nhân sinh, ông Robert Kennedy.

Ông ấy vốn theo chủ nghĩa bài vaccine và thích mấy món thuốc thảo mộc. Vậy là các đề tài nghiên cứu khoa học đang chờ cấp vốn của nhà nước có liên quan tới mRNA đều bị ông ấy xem xét. Nguyên nhân là vì mRNA là từ xuất hiện trong vaccine Covid (đây là vaccine dùng mRNa), mà ông Kennedy thì ghét vaccine Covid-19 vô cùng.

Bây giờ, ông Trump lại bắt đầu tấn công các trường đại học lớn, đe dọa cắt tiền tài trợ cho họ. Thật ra thì các khoản tài trợ đó là cấp cho các công trình nghiên cứu khoa học của các giáo sư, chứ không phải là kinh phí hoạt động của trường.

Vì vậy nên các chương trình nghiên cứu bị đe dọa. Các giáo sư chuyên nghiên cứu khoa học vì thế than thở không ngừng, mỗi khi nói chuyện với họ là tôi lại phát rầu.

Những người chuyên về xuất nhập khẩu thì ôi thôi, tôi không dám tới gần, chỉ sợ mình bị lây năng lượng tiêu cực từ họ.

Bản thân tôi cũng bị tụt năng lượng từ lâu, hàng ngày cứ nhìn các người quen của mình khóc than mà lo cho thân mình.

Còn mớ chứng khoán đỏ lửa thì thôi, không ai dám nhìn tới nữa.

Quan điểm của bạn thế nào?