ĐIỀU KHOẢN “GRANDFATHERING” TRONG CHƯƠNG TRÌNH EB5: HÀNG RÀO BẢO VỆ NHÀ ĐẦU TƯ TRƯỚC MỌI BIẾN ĐỘNG

Chương trình EB5 được xem là một trong những con đường nhanh nhất để nhà đầu tư nước ngoài có được thẻ xanh Mỹ, thông qua việc đầu tư tạo việc làm cho người bản xứ. Tuy nhiên, sự hấp dẫn này lại đi kèm với không ít rủi ro – đặc biệt là rủi ro pháp lý khi chính sách bị sửa đổi. Những thay đổi bất ngờ từng khiến nhiều nhà đầu tư bị “kẹt” giữa những khoảng trống luật định.

13:13 14/05/2025

Và để giải quyết tình trạng này, Đạo luật Cải cách và Liêm chính EB5 năm 2022 (EB5 Reform and Integrity Act – RIA) ra đời như một bước ngoặt lớn. Một trong những điểm sáng nhất trong đạo luật này chính là điều khoản grandfathering – quy định bất hồi tố, nhằm bảo vệ quyền lợi của những người đã nộp đơn hợp lệ trước thời điểm luật mới có hiệu lực.

“Grandfathering” là gì và tại sao quan trọng trong EB5?

Tổng quan về điều khoản “Grandfathering”

Grandfathering, hay còn gọi là điều khoản “bất hồi tố”, là một quy định pháp lý nhằm bảo vệ những người đã thực hiện hành động hợp lệ trước khi luật thay đổi. Quy định này giúp họ không bị ảnh hưởng bởi các điều kiện mới được ban hành sau đó.

Trong chương trình EB5, grandfathering cho phép các hồ sơ I-526/I-526E nộp trước một thời điểm xác định được xét duyệt theo luật cũ. Những hồ sơ này sẽ không bị áp dụng các yêu cầu mới, ngay cả khi chương trình bị tạm ngưng hoặc thay đổi về chính sách sau đó.

Trước khi có grandfathering: bất ổn pháp lý và rủi ro đình trệ hồ sơ

Trước năm 2022, chương trình EB5 thường hoạt động theo hình thức được gia hạn tạm thời từng năm. Vào mỗi thời điểm gần hết hạn, nếu Quốc hội Mỹ không kịp thông qua gia hạn, toàn bộ chương trình bị đình chỉ. Điều này từng xảy ra nhiều lần, dẫn đến việc:

– USCIS tạm dừng tiếp nhận và xử lý các đơn mới.

– Nhiều hồ sơ nộp hợp lệ bị treo lơ lửng, không có cam kết nào từ chính phủ về việc xử lý tiếp.

– Nhà đầu tư rơi vào tình trạng mất phương hướng pháp lý.

Chi tiết nội dung điều khoản grandfathering theo Đạo luật RIA (2022)

Cụ thể, theo Đạo luật RIA có hiệu lực từ ngày 15/5/2022:

– Tất cả các đơn I-526/I-526E nộp trước ngày 30/9/2026 sẽ tiếp tục được USCIS xử lý theo các điều kiện cũ, bất kể chương trình EB5 có được gia hạn sau ngày 30/9/2027 hay không.

– Nhà đầu tư sẽ không bị áp dụng các quy định mới như mức đầu tư tăng lên $800,000 hoặc $1,050,000, yêu cầu giám sát bổ sung với trung tâm vùng, hay thay đổi về vùng TEA.

– Nếu hồ sơ đã nộp hợp lệ, quyền lợi của nhà đầu tư vẫn được bảo lưu dù chương trình có bị tạm ngưng hoặc hết hiệu lực sau này.

Lợi ích thực tế của điều khoản Grandfathering đối với người nộp hồ sơ EB5

Việc Đạo luật RIA chính thức đưa điều khoản “bất hồi tố” vào khung pháp lý chương trình EB5 mang lại nhiều tác động tích cực cho nhà đầu tư, không chỉ ở góc độ bảo vệ quyền lợi mà còn ảnh hưởng đến chiến lược tài chính và định cư lâu dài. Dưới đây là các lợi ích cụ thể:

1. Bảo vệ hồ sơ khỏi rủi ro chính trị và gián đoạn chương trình

Trong quá khứ, chương trình EB5 thường xuyên đối mặt với tình trạng “hết hạn tạm thời” do Quốc hội chưa kịp thông qua gia hạn. Trong giai đoạn này, các cơ quan chính phủ có thể tạm ngưng tiếp nhận và xét duyệt hồ sơ, tạo ra sự bất ổn lớn cho nhà đầu tư – đặc biệt là những ai đã đầu tư hàng trăm ngàn đô la và đang chờ tiến trình xử lý.

Nhờ vào điều khoản grandfathering, tất cả các hồ sơ đã nộp đúng hạn trước thời điểm quy định sẽ tiếp tục được xét duyệt, bất chấp việc chương trình có bị ngưng, chậm gia hạn hay thay đổi chính sách. Điều này giúp nhà đầu tư tránh được rủi ro hồ sơ bị đóng băng hay rơi vào khoảng trống pháp lý.

2. Giữ nguyên điều kiện đầu tư ban đầu, không bị ảnh hưởng bởi luật mới

Một trong những rủi ro lớn nhất khi tham gia chương trình định cư theo diện đầu tư là việc chính phủ có thể thay đổi các điều kiện về mức vốn, khu vực đầu tư trung tâm vùng (TEA), yêu cầu tạo việc làm, hoặc hồ sơ chứng minh nguồn tiền. Những thay đổi này nếu áp dụng hồi tố sẽ khiến nhà đầu tư phải bổ sung, điều chỉnh hoặc thậm chí phải đầu tư thêm.

Tuy nhiên, điều khoản grandfathering đảm bảo rằng các nhà đầu tư đã nộp hồ sơ đúng hạn sẽ không phải tuân theo các quy định mới. Mọi điều kiện về mức đầu tư tối thiểu, yêu cầu vùng TEA, và chính sách hành chính được cố định tại thời điểm nộp hồ sơ. Điều này không chỉ tiết kiệm chi phí mà còn tránh được các thủ tục bổ sung rườm rà có thể phát sinh nếu luật thay đổi.

3. Tăng niềm tin vào tính bền vững của chương trình EB5

Trước khi điều khoản này được áp dụng, nhiều nhà đầu tư tiềm năng lo ngại rủi ro từ chính sách không ổn định: luật có thể thay đổi bất ngờ, chương trình có thể ngưng đột ngột, hoặc thời gian xử lý kéo dài vô thời hạn. Điều này làm giảm đáng kể sức hút của EB5 dù nó là một trong những chương trình định cư uy tín nhất thế giới.

Nhưng từ khi điều khoản grandfathering được ban hành, chương trình EB5 trở nên dễ dự đoán hơn, an toàn hơn và minh bạch hơn. Điều này giúp xây dựng lại niềm tin, đặc biệt là từ các nhà đầu tư có tiềm lực tài chính nhưng yêu cầu cao về sự chắc chắn pháp lý.

4. Tạo khung pháp lý ổn định cho trung tâm vùng và dự án EB5

Không chỉ nhà đầu tư được hưởng lợi – các trung tâm vùng (Regional Centers), đơn vị phát triển dự án và bên thứ ba như luật sư di trú, công ty tư vấn cũng được hưởng lợi từ điều khoản này. Khi các nhà đầu tư được đảm bảo quyền lợi xuyên suốt thời gian xét duyệt, các trung tâm vùng có thể tự tin triển khai các dự án dài hạn, kêu gọi vốn và tổ chức tài chính một cách bài bản. Môi trường pháp lý ổn định giúp các bên liên quan phối hợp hiệu quả hơn, từ đó tăng khả năng thành công của dự án và bảo vệ mục tiêu định cư của nhà đầu tư.

Grandfathering bảo vệ nhà đầu tư EB5 như thế nào – đặc biệt trong bối cảnh Tổng thống Trump công bố ‘dự án thẻ vàng’?

Vào ngày 25/02/2025, Tổng thống Donald Trump đã công bố kế hoạch triển khai một chương trình nhập cư mới có tên gọi “Gold Card”. Theo thông tin ban đầu, chương trình này dự kiến sẽ cho phép người nước ngoài giàu có đầu tư 5 triệu USD để xin thẻ cư trú vĩnh viễn tại Mỹ, mà không cần phải chứng minh tạo việc làm như trong chương trình EB5 hiện hành.

Mặc dù chương trình Gold Card vẫn đang trong giai đoạn đề xuất, sự xuất hiện của nó báo hiệu rằng chính sách nhập cư diện đầu tư tại Mỹ có thể thay đổi đáng kể trong thời gian tới. Trong trường hợp EB5 bị sửa đổi, đình chỉ hoặc thay thế bằng một chính sách khác, những ai chưa nộp đơn có thể sẽ phải tuân theo quy định mới, rủi ro cao hơn, chi phí nhiều hơn và không còn cơ hội được xử lý theo tiêu chuẩn hiện tại.

Chính vì vậy, điều khoản grandfathering trong Đạo luật RIA trở thành lá chắn pháp lý cực kỳ quan trọng. Nó đảm bảo rằng tất cả hồ sơ EB5 nộp trước ngày 30/09/2026 sẽ tiếp tục được xét duyệt theo luật hiện hành, bất kể sau đó chính sách có thay đổi như thế nào.

Vì lý do đó, nhà đầu tư EB5 nên nộp hồ sơ càng sớm càng tốt trước thời điểm 30/09/2026 để:

– Khóa lại các điều kiện đầu tư hiện hành, tránh phải đầu tư mức vốn cao hơn hoặc đáp ứng yêu cầu mới.

– Bảo vệ tiến trình hồ sơ nếu chương trình bị tạm ngừng, thay thế hoặc điều chỉnh trong thời gian tới.

– Đảm bảo quyền lợi định cư hợp pháp tại Hoa Kỳ, kể cả trong trường hợp thay đổi chính quyền hoặc định hướng chính sách nhập cư.

Cột mốc 30/09/2026 không chỉ là một mốc thời gian hành chính — mà là ranh giới pháp lý giữa “an toàn” và “bất định”. Những ai nộp hồ sơ trước thời điểm này sẽ thuộc diện được bảo vệ theo luật, trong khi những người chậm chân sau đó có thể đối mặt với một sân chơi hoàn toàn mới, phức tạp và tốn kém hơn.

Điều khoản grandfathering trong EB5 không chỉ là một điểm cộng kỹ thuật trong luật – nó là một cam kết pháp lý mạnh mẽ nhằm khôi phục và củng cố lòng tin của nhà đầu tư vào chương trình định cư Mỹ diện đầu tư. Với cơ chế bảo vệ này, những rủi ro từng xảy ra trong giai đoạn “hụt hơi” của EB5 giờ đây đã có giải pháp rõ ràng. Nếu quý vị đang cân nhắc đầu tư theo diện EB5, thì việc nộp hồ sơ trước ngày 30/9/2026 không chỉ là lựa chọn thông minh – mà còn là hành động chiến lược để được hưởng đầy đủ quyền lợi mà grandfathering mang lại.